kadastro bilgisi ders notlari hafta-6

Kadastroda Kullanılan ölçüler
Ölçme:

Bir miktarı, kendi cinsinden olan ve “birim” adı verilen diğer bir miktar ile karşılaştırarak, onda bu birimden ne kadar olduğunu anlamak için yapılan işlemdir.

Kadastroda Kullanılan Ölçü Birimleri
A. ESKİ ÖLÇÜ BİRİMLERİ

1. Uzunluk Birimleri

Arşın (zira) = hatve (adım): Omuzdan, orta parmağın ucuna kadar olan kol uzunluğu.

1 Çarşı arşını: alışverişte kullanılır = 0,68 m = 8 urup
1 Mimari arşın (1800 yılından sonra) (2 kadem = 2 ayak): Abanoz ağacından yapılmış.

2. Alan Birimleri
3. Hacım Birimleri

Düzenleme
14 Eylül 1285 (1869) tarihi itibariyle çıkartılan bir kanun ile 1m = 10 parmak kabul edilmiş;
(1 parmak = 10 hat, 1 hat = 10 nokta) böylece ondalıklı sisteme geçilmiştir. Buna “zira aşari” denir.

Endaze (Fr.) = 65 cm uzunluğu olan arşın
Bazı eski uzunluk ölçüleri
Adım (hatve) = 0,75744 m = 2 Ayak = 1 Arşın
Berid (menzil) = 22740 m = 4 fersah
Merhale = 45480 m = 8 fersah = 2 berid
Mil (Türk mili) = 1895 m = 2500 arşın (kara mili)
Konak = 30 000 m = bir günlük yol
Urup (rubu) = 0,085 m = 1/8 arşın
Kulaç = 1,895 m = 2,5 arşın

Eski alan birimleri
Tarlaya ekilen ürüne göre;

God = 1 batman = 6 OKKA = 1 teneke = yarım dönüm
Part = 30 bağ ot = 4 dönüm
1 arşınkare = 0,57417 metrekare
Atik dönüm = eni, boyu 40’ar arşın = 918,672 metrekare
1 çiftlik = 3 000 metrekare = bir çift öküzle bir günde sürülebilen alan
1 şinik = 25 000 metrekare = 2 batman

11 Eylül 1881: dönüm kullanılması resmileşti
Ocak 1934 : Metrik sisteme geçildi
(yeniden ölçme yapılıncaya kadar eski ölçüler geçerlidir)
Eski ölçüler yöresel olduğu için, birim değerleri yörelere göre çok farklı olabilir.
Bu yüzden iyi analiz edilmelidirler.

Örnek

Samsun – Alaçam, Bafra yörelerinde kullanılmış “kabak” birimi:

Parsel Tapu yüzöl. Gerçek yüz. B/a (ort.) dön.
A 4 28,700 7,175
B 3 25, 350 8,450
C 8 70,680 8,830

Toplam 15 24,410

Ortalama 24,410/3 = 8,136 metrekare

TAKVİME DAİR BİLGİLER
Mö 5000 Mısır’da ilk takvim (Sirius yıldızının iki doğuşu arası 1 yıl = 365 gün)
Babillilerde ve eski Yunanlılarda 354 günlü takvim
Eski Türklerde 12 yılda bir devir yapan, yılları ismiyle tespit eden bir takvim kullanılmıştır.
Osmanlı’larda;
Hicri (Kameri): 17. YY.’a kadar
Hicri (Şemsi = Rumi): (M 1676’dan itibaren) mali t.
T.C. : Miladi (Resmi) Takvim: 26 Aralık 1925
Hicri Takvime Göre Aylar ve Grupları
Hicri Takvime Göre Haftanın Günleri
Miladi Takvime Göre Aylar ve Gün Sayısı)
Rumi Takvime Göre Aylar ve Yöresel Karşılıkları
Hicri – Rumi – Miladi Takvimlerin Dönüştürülmesi
H – H/33 + 622 = M

(M – 622) / 32 + (M – 622) = H

M – 584 = R